Dragende ligger
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een dragende ligger, ook wel draagbalk of steunbalk genoemd, is een constructie-element dat is ontworpen om belastingen op te vangen en over te brengen naar ondersteunende constructiedelen zoals kolommen of muren.
Omschrijving
Liggers zijn horizontale of schuine balken die een cruciale rol spelen in de stabiliteit van een gebouw. Ze vangen verticale en horizontale krachten op, zoals het gewicht van vloeren, daken, en gebruikers, en verdelen deze krachten naar de draagpunten (opleggingen). Dit in tegenstelling tot sierbalken, die geen constructieve functie hebben. De stijfheid van een ligger is belangrijk; als deze te gering is, kan overmatige doorbuiging optreden. De doorbuiging kan worden beperkt door bijvoorbeeld de hoogte van de ligger te vergroten. Bij constructies zoals bruggen zorgen verstijvingsliggers voor extra stijfheid. Liggers worden toegepast in diverse bouwdelen zoals vloeren, daken en balkons. In skeletbouw, bestaande uit kolommen en liggers, dragen de liggers bij aan een zelfdragende constructie, waardoor binnenmuren geen dragende functie meer hoeven te hebben.
Materialen en toepassingen
Dragende liggers worden gemaakt van diverse materialen, veelal staal, beton of hout. De keuze van het materiaal hangt af van de vereiste sterkte, overspanning, duurzaamheid en specifieke toepassing. Stalen liggers worden vaak toegepast bij grotere overspanningen en zware belastingen, mede door hun hoge draagvermogen. Ze komen voor in verschillende profielen, zoals IPE-, HEA- en HEB-profielen. Betonnen liggers, al dan niet voorgespannen of gewapend, worden gebruikt in zwaardere constructies en kunnen per verdieping of over meerdere verdiepingen worden uitgevoerd. Houten liggers zijn licht en eenvoudig te verwerken en worden veel gebruikt in traditionele bouw en houtskeletbouw. Samengestelde liggers, opgebouwd uit verschillende onderdelen, kunnen worden toegepast om een grotere draagkracht te bereiken of met minder materiaal te volstaan. Voorbeelden hiervan zijn gelamineerd hout of liggers samengesteld uit staal en beton.
Soorten liggers
Naast de standaard balkvormen zijn er verschillende gespecialiseerde liggerprofielen en types. Enkele voorbeelden zijn: I-profielen (ook wel I-liggers of I-balken), die in dwarsdoorsnede de vorm van de letter I hebben. H-profielen lijken hierop, maar hebben bredere flenzen. U-profielen hebben een U-vormige doorsnede en worden vaak aan de buitenzijde van een constructie gebruikt. Vakwerkliggers zijn opgebouwd uit een samenstel van staven die driehoeken vormen. Bij betonconstructies komen onder andere tralieliggers voor, die wapeningsstaven op hun plek houden, en volstortliggers, veelal toegepast in de weg- en waterbouw. SFB-liggers (Slim Floor Beam) zijn open stalen liggers geschikt voor vloerpanelen, waarbij de koppen van kanaalplaten aansluiten op de flenzen.
Vergelijkbare termen
Balk
Gebruikte bronnen: